متابوليت‌هاي گياهي به دليل ارزش دارويي و اقتصادي از ديرباز در زندگي بشر مورد استفاده هستند. آلكالوئيدها گروه بسيار متنوعي از متابوليت‌هاي گياهي بوده و براساس خصوصيات بيوشيميايي در گروه‌هاي مختلفي قرار مي‌گيرند. بيوسنتز اين مواد عمدتا در گياهان عالي انجام مي‌گيرد. استفاده از کشت ريشه موئين موجب پایداری و افزایش در تولید محصول ثابت در شرایط كشت بدون هورمون می‌شود. رشد سريع، كم نمودن زمان تشکیل ریشه تا دو برابر، سهولت در نگه‌داري و توانايي در سنتز گروهی از تركيبات شيميايي توسط ريشه موئين، براي توليد متابوليت هاي ثانويه با ارزش برتري‌ دارد. اين ريشه‌ها همچنين مي‌توانند بيش از يك متابوليت ساده را سنتز كنند، بنابراين دارای ارزش اقتصادي بالایی هستند. یکی از راه هاي كارآمد به منظور افزايش توليد ريشه‌هاي موئين، استفاده از الیسیتورها است. گياه بنگدانه (Hyoscyamus niger) حاوي آلكالوئيد تروپان از جمله آتروپين (هيوسيامين) و اسكوپولامين (هيوسين) می‌باشد که در صنایع دارویی کابرد بسیاری دارد. بنابراین تولید ریشه مویین از طریق آلوده کردن با اگروباکتریوم ریزوژنز Agrobacterium rhizogenes )) انجام و با ریشه تولیدشده از طریق کشت طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. ریشه‌های معمولی و ریشه‌های مویین نیز تحت تاثیر الیسیتورهای جاسمونیک اسید، متیل جاسمونات و سالیسیلیک اسید با غلظت های مختلف قرار گرفتند. تعيين ميزان آلکالوئيدهای هیوسیامین و هیوسین در ریشه‌های تیمار شده با استفاده از روش HPLC مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین از طریق ریشه‌های مویین تیمار شده با الیسیتورها تا 5 برابر نسبت به شرایط طبیعی افزایش یافته است.
دستاوردها
افزایش تولید آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین تولید ریشه های مویین