معرفی گروه

بر اساس آمارها نرخ کشف میادین جدید کاهش پیدا کرده است و همچنین نرخ تولید از چاه های نفت در میادین کشف شده به شدت کاهش پیدا کرده است . با توجه به افزایش هزینه های مربوط به توسعه میادین نفتی، هزینه تمام شده برای تولید یک بشکه نفت خام افزایش محسوسی پیدا کرده است . سه دلیل عمده برای انجام روش های ازدیاد برداشت در میادین نفت ایران وجود دارد. او ، میزان ضریب بازیابی از میادین نفتی ایران کمتر از 15% می باشد که از میانگین جهانی (%34) بسیار کمتر میباشد. ثانیا، میزان انرژی اولیه اغلب مخازن نفتی ایران به شدت کاهش پیدا کرده که نیازمند منابع جدیدی برای افزودن سطح انرژی مخازن می باشند و درنهایت منابع عظیم باقیمانده در میادین نفتی ایران می تواند نقش استراتژیک برای تامین انرژی مورد نیاز جهان بازی کند. اکثر مخازن کشورمان ایران از مرحله ی تولید اولیه گذشته و به حدی از بلوغ رسیده اند که برای ادامه ی تولید از آن ها نیاز به انجام روش های ازدیاد برداشت است. روش های ازدیاد برداشت رایج عبارت اند از: تزریق آب، تزریق گاز به صورت امتزاجی و غیر امتزاجی، شکاف هیدرولیک، روش های حرارتی، میکروبی و غیره . هدف کلی گروه توسعه میادین نفت و گاز مطالعه ، تحقیق و ارایه راهکار های عملی جهت افزایش و بهبود تولید نفت و گاز از میادین هیدروکربنی ایران می باشد. در زمینه افزایش تولید، روش هایی مانند تزریق آب هوشمند، تزریق بایو مواد فعال سطحی و نانو مواد، تزریق کربن دی اکسید و استفاده از میکروارگانیسم ها و در زمینه بهبود برداشت روش هایی از جمله ساخت دستگاه پالس پ سمایی و مطالعه رسوب آسفالتین به صورت آزمایشگاهی و مدل سازی در این گروه مورد مطالعه قرار می گیرند. هدف نهایی گروه توسعه میادین نفت و گاز در پژوهشکده علوم پایه کاربردی تامین نیازهای علمی و فنی مورد نیاز
صنعت نفت و گاز ایران در جهت رفع موانع تولید از میادین ، مدیریت و صیانت از مخازن و تامین نیازهای آیندگان به انرژی می باشد.

اهداف

  • به روز رسانی مطالعات جامع مخازن هیدروکربوری در راستای سرشت نمایی و شبیه سازی مدل معتبر مخزن

  • مطالعات ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز با استفاده از روش­های ژئوفیزیک و پتروفیزیک مخزن

  • مدلسازی یکپارچه استاتیک و دینامیک مخزن بر اساس مطالعات جامع سرشت نمایی پتروفیزیکی و ژئوفیزیکی مخزن

  • غربالگری و امکان سنجی سناریوهای مختلف ازدیاد برداشت از مخازن در راستای توسعه میادین نفت و گاز

زمینه فعالیت گروه

  • فناوری تزریق مواد شیمیایی ، نانو مواد و میکروبی

  • روش های مرسوم شناخته شده برای ازدیاد برداشت شیمیایی شامل سیلاب زنی پلیمر، سورفکتانت ها و مواد قلیایی است. تزریق پلیمرها با جریان آب باعث افزایش گرانروی فاز آبی و در نتیجه بهبود قابلیت تحرک نفت می شود .ع وه بر این، محلول پلیمر با کاهش نفوذ پذیری آب در مخزن، برداشت نفت را افزایش می دهد. محلول های سورفاکتانت طی واکنش با برخی از اجزای نفت خام، نیروی کشش سطحی بین آب و نفت خام را کاهش می دهند، در نتیجه غشاهای های بین سطحی را حل کرده و باعث ایجاد امولسیون می شوند. کاهش نیروی کشش سطحی باعث کاهش نیروهای مویینگی نفت به دام افتاده و باقیمانده می شود. ع وه بر این، مواد فعال سطحی بر روی سطح سنگ مخزن جذب شده و منجر به تغییر ترشوندگی سنگ و نهایتا افزایش برداشت نفت می شود. سی ب زنی مواد قلیایی با مکانیزم مشابه محلول های مواد فعال سطحی اما با یک تزریق کننده دیگر عمل می کنند. سی ب زنی فوم باعث انحراف سیال تزریق شده به سوی مناطق کم تراوای مخزن شده و باعث افزایش ضریب جاروب شدگی در مخازن نفتی می گردد. میکروارگانیسم ها نیز می توانند طی فرآیندهای میکروبی طیف وسیعی از مواد بیوشیمیایی مهم و مفید از جمله بیوسورفکتانت ها و بیو امولسیفایرها (مواد مغذی زیستی)، بیوپلیمرها، زیست توده، اسیدهای زیستی، ح ل های زیستی و بیوگازها را بطور متابولیکی تولید کنند. گروه توسعه میادین نفت و گاز با مطالعه دقیق های آزمایشگاهی و شبیه سازی روشهای تزریق آب هوشمند ، تزریق (بیو) سورفکتانت ، تزریق پلیمر ، نانو مواد و دیگر روش های شیمیایی ازدیاد برداشت به دنبال دست یابی به یک روش موثر در
  • جهت افزایش نرخ تولید با توجه به ویژگیهای مخزنی میادین ایران می باشد.
  • فناوری ساخت دستگاه پالس پلاسما
  • فناوری پالس پ سما نوعی خاص از روش تحریک چاه است که در آن افزایش تولید نفت بدون آسیب به سازند و بدون استفاده از عوامل شیمیایی اتفاق می افتد. ابزار پالس پ سما یک قوس پ سمای کنترل شده را در درون سازند ایجاد می کند که در کسری از ثانیه موج ضربه ای هیدرولیکی پر سرعت ساطع می کند که می تواند بدون آسیب رساندن به جداره لوله مغذی چاه، هر گونه رسوب گرفتگی را از منطقه مشبک کاری شده برطرف کند. این تکنولوژی در یک فرآیند الکتریکی- مکانیکی، موج های فشاری ایجاد می کند که وارد محیط سنگ و سیال شده و بسته به میزان انرژی تخلیه شده، در اطراف دهانه ی چاه می تواند ترک های در مقیاس نانو، میکرو و ماکرو ایجاد کرده و منجر به افزایش تولید شود. گروه توسعه میادین نفت و گاز با همکاری پژوهشکده پ سما و لیزر با هدف احیا چاه های تولیدی و تزریقی میادین نفتی ایران در حال ساخت دستگاه پالس پلاسما می باشد.
  • مطالعه رسوب آسفالتین
  • تشکیل رسوب مواد آلی و معدنی خصوصا ترکیب آسفالتین یکی از مشکلات ناخواسته طی فرایند تولید نفت است که در مخزن، چاه و تاسیسات سطح ا رضی رخ میدهد. این پدیده از مهمترین پیامدهای ناپایداری در سامانه تعادلی ترکیبات نفتی در اثر عوامل متعدد محیطی و عملیاتی میباشد. تغییر کمیتهای مخزنى، ترکیب نفت، دما، فشار، غلظت آسفالتین و رزین در نفت، نرخ تولید، نسبت گاز به نفت، و مشخصههای رژیم جریانی از عوامل مؤثر بر تشکیل رسوب آسفالتین هستند. با توجه به بروز مشکل رسوب آسفالتین در مخازن متعدد کشورمان، گروه توسعه میادین نفت و گاز با اتکاء بر نیروی انسانی متخصص توانمند و با مشارکت و همکاری مراکز آزمایشگاهی و پژوهشی- دانشگاهی معتبر وابسته در
  • داخل و خارج از کشور در حال مطالعه این پدیده در میادین ایران می باشد.
  • تزریق و ذخیره ی کربن دی اکسید
  • کربن دی اکسید مسئول اصلی افزایش دمای قابل توجه کره ی زمین می باشد. حذف این گاز از اتمسفر مدت هاست مطرح می شود و به مرور زمان با وخیم تر شدن شرایط اقلیمی، تاکید بر آن نیز افزایش می یابد. تزریق این گاز به درون مخازن باعث افزایش تولید نفت در کنار حصول اهداف زیست محیطی می شود. حرکت کربن دی اکسید درون محیط متخلخل و برهم کنش های آن با
  • سنگ وسیا ت مخزن باید بررسی و مطالعه شود.
  • استخراج ویژگی از تصاویر سی تی اسکن سنگ واقعی
  • توسعه ی تکنولوژی عکس برداری به ما این امکان را داده که اکنون با دیدی باز، بتوانیم درون محیط متخلخل و مکانیز های حاکم بر جریان درون آن را درک کنیم. با استفاده از تصاویر سنگ واقعی می توان الگو و ساختار پیچیده ی محیط متخلخل مورد مطالعه را درک کرده و مخازن مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد. به ع وه می توان به اط عات کمی مانند تخلخل، بدون صرف وقت و هزینه ی مورد نیاز در آزمایشگاه رسید. مدل سازی جریانی در این تصویر واقعی از محیط متخلخل نیز، پارامترهایی مانند تراوایی و نحوه ی توزیع سیا ت را مشخص می کند. با توجه به این که شبیه سازی ها نسبت به تست های آزمایشگاهی هزینه ای ندارند و در
  • تعداد زیاد و با رنج گسترده ای از پارامترها قابل انجام هستند ،می توانند بازوی کمکی برای مطالعات آزمایشگاهی باشند.
  • مدل سازی یکپارچه دارایی های میادین نفتی
  • مدل سازی و بهینه سازی المان های مختلف تاسیسات نفتی از زیر زمین تا نقطه ی فروش به صورت ایزوله و جداگانه به دلیل صرف نظر کردن از تاثیر هر یک از المان ها بر عملکرد دیگری، افراد را دچار تردید در مورد دقت و واقعی بودن نتایج می کند. به این منظور یک مدل یکپارچه که بخش های مختلف سیستم را به هم ارتباط می دهد و امکان انجام آنالیز حساسیت روی پارامترهای هر بخش با در نظر گرفتن محدودیت هایی که دیگر بخش های این سیستم گسترده فراهم می کنند، می تواند بسیار سودمند باشد. روش یکپارچه سازی یک راه حل استاندارد برای مطالعه و در نظر گرفتن تاثیر المانهای موجود بر روی رفتار کلی سیستم میباشد. در این روش با اجرای همزمان مدلهای هر بخش و بهینه سازی بر مبنای یک تابع هدف با لحاظ کردن محدودیتهای تولیدی را ممکن
  • میسازد.

اعضای هیات علمی

اردشیر پورشعبان
مربی پژوهش

دکتری : دانشجوی دکترای زمین شناسی اقتصادی

کارشناسی ارشد:‌زمین شناسی اقتصادی
کارشناسی: زمین شناسی

طبقه ی 1 ، اتاق 218
تلفن: 22431933 داخلی ۱۱۱

ژئوشیمی معدنی

ژئوشیمی آلی
شیل های نفتی

سپیده یاسمی خیابانی
مربی پژوهش

کارشناسی ارشد:‌ ژئوفیزیک-لرزه شناسی- دانشگاه تهران-موسسه ژئوفیزیک(1383)

کارشناسی: فیزیک-اتمی و ملکولی - دانشگاه علم و صنعت ایران(1378)

طبقه ی2، اتاق 304
تلفن: 22431933 داخلی 142

وارون سازی لرزه ای(Pre& post stack)

سرشت نمایی مخزن با روشهای لرزه ای
وارون سازی زمین آماری
تخمین سرعت موج برشی با روشهای مختلف

سمیه حیدری
مربی پژوهش

کارشناسی ارشد:‌مهندسی نفت

کارشناسی: مهندسی شیمی

طبقه ی اول ، اتاق 218
تلفن: (داخلی126) 22431933

امکانسنجی سناریوهای بهبود/ ازدیاد برداشت نفت و گاز

مدلسازی دینامیکی مخازن هیدروکربوری
آنالیز رفتار سنگ/ سیال مخزن
مطالعات چاه آزمایی/ چاه پیمایی

طرح‌های در حال اجرا

  • ژئوشیمی و ارزیابی پتانسیل اقتصادی شورابه های نفتی میادین نفت و گاز فلات قاره جهت استحصال عناصر کمیاب

  • تعیین و مقایسه حداقل فشار امتزاجی و اثر ترکیب گاز تزریقی بر ازدیاد برداشت نفت با روش های تحلیلی و آزمایشگاهی نوین در یکی از مخازن کربناته خلیج فارس
  • مطالعه ژئوشیمی، تهیه بانک اطلاعاتی، تعیین میزان عناصرکمیاب و ارزیابی پتانسیل اقتصادی استحصال آنها با توجه به استاندارها و برنامه های زیست محیطی در شورابه های نفتی میادین نفت و گاز فلات قاره ایران و بررسی امکان تزریق مجدد جهت ازدیاد برداشت. (کارفرما: شرکت نفت فلات قاره ایران)
  • مطالعه مقایسه ای روش های مرسوم ازدیاد برداشت نفت و تکنیکهای ترکیبی جایگزین در یکی از مخازن شکاف دار ایران. (کارفرما: پژوهشکده علوم پایه کاربردی)
  • مطالعه مفاهیم اساسی روش VLF و نحوه پردازش و تفسیر داده‌ها و کاربرد روش در پروژه‌های مهندسی ژئوفیزیک. (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام ۱۳۸۸)
  • مطالعه کاربرد مدل‌سازی فیزیک‌سنگ در سرشت‌نمایی مخازن کربناته (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام ۱۳۸۹)
  • مطالعه کاربرد فیلترهای خطی ناپایا در حذف اثر جذب. (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام ۱۳۸۹)
  • مطالعه کاربرد آنالیز لرزه مشمول زمان در سرشت‌نمایی مخزن (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام ۱۳۹۰)
  • مطالعه کاربرد تحلیل AVO جهت شناسایی مستقیم هیدروکربن (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام ۱۳۹۰)
  • مکان‌سنجی استفاده از برداشت‏های لرزه‏ای تکرار شده با هندسه متفاوت جهت بررسی خصوصیات دینامیک مخزن در میدان دالپری. (کارفرما؛ شرکت نفت مناطق مرکزی ایران/ اختتام ۱۳۹۰)
  • مطالعه جامع مدلی و ارزیابی میدانی سناریوهای ازدیاد برداشت و بهینه‌سازی تولید در میادین منطقه سیری با اولویت میادین سیوند، دنا و اسفند.( کارفرما: شرکت نفت فلات قاره ایران. کارفرما شرکت نفت فلات قاره ایران/ اختتام ۱۳۹۱)
  • مطالعه امکان‌سنجی استفاده از مدلسازی فیزیک‌سنگ در سرشت نمایی لرزه ای مخزن سروک. (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام ۱۳۹۳)
  • تعیین و مقایسه حداقل فشار امتزاجی و اثر ترکیب گاز تزریقی بر ازدیاد برداشت نفت با روشهای تحلیلی و آزمایشگاهی نوین (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام ۱۳۹۴)
  • بررسی رفتار فازی و تعیین خصوصیات (PVT) سیال نفتی یکی از مخازن کربناته ایران. (کافرما: پژوهشکده علوم پایه کاربردی/ اختتام ۱۳۹۵)
  • شبیه سازی و مقایسه راندمان روش­های ازدیاد برداشت نفت از مخازن بر پایه فرآیندهای تزریق امتزاجی و غیرامتزاجی گاز. (کارفرما: پژوهشکده علوم پایه کاربردی/ اختتام: ۱۳۹۵)
  • استفاده از تکنیکهای وارون سازی لرزه ای پیش از بر انبارش و انجام تحلیل های LMRو AVO در مشخصه سازی یکی از میادین نفتی ایران (کارفرما: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی/ اختتام: ۱۳۹۸)